از زمانی که بشر ماشین را اختراع کرد، کارهایش با راحتی و سهولت بیشتری انجام شده است. یکی از آن ماشین هایی که در حال حاضر عده زیادی در دنیا در حال استفاده از آن هستند. و کمپانی های زیادی انواع و اقسام آن را تولید می کنند، خودروها می باشند. در هر گوشه از این دنیا که قدم بگذارید، امکان ندارد یکی از انواع خودروها را مشاهده نکنید.

در تمامی خودروها، سیستمهای مختلف و متفاوتی طراحی شده اند تا حرکت خودرو اتفاق افتد. در بخشی از خودرو، نیروی محرکه تولید شده، و در بخش دیگر قطعه دیگری نیاز است تا این نیروی تولید شده را انتقال دهد.

تولید نیروی محرکه، وظیفه موتور خودرو است. حال برای آنکه این نیرو بتواند لاستیک ها را به چرخش درآورد باید طی یک فرآیندی انتقال پیدا کند. قطعات مختلفی وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارند که یکی از مهم ترین آنها قطعه ای به نام دیسک و صفحه کلاچ است. ما در این متن سعی کردیم اطلاعاتی که نیاز است در مورد صفحه و دیسک کلاچ بدانید را به زبانی ساده در اختیار شما قرار دهیم و در ادامه در مورد خرابی این قطعه صحبت می کنیم. امیدواریم مطالعه این متن بتواند برای شما مفید باشد.

دیسک و صفحه کلاچ چیست؟

یکی از مهم ترین و کاربردی ترین قطعات به خصوص در خودروهای دنده ای، کلاچ است. این قطعه باعث ایجاد ارتباط بین جعبه دنده خودرو و موتور می شود. زمانی که یک خودرو در حال حرکت است توان از موتور به چرخ ها انتقال پیدا کرده و بدین وسیله لاستیک ها قدرت لازم برای چرخیدن و حرکت کردن را به دست می آورند.

البته این تنها جایی نیست که این قطعه به کار برده می شود. زمانی که یک راننده قصد دارد دنده خودرو را عوض کند نیز باز هم به دیسک و صفحه کلاچ، نیازمند است. برای آنکه راننده بتواند دنده را عوض کند باید ارتباطی که بین جعبه دنده و موتور وجود دارد، قطع شود.

لذا وقتی راننده، پای خود را بر روی پدال کلاچ خودرو خود فشار می دهد دیسک و صفحه کلاچ آزاد شده و عمل تعویض دنده به راحتی صورت گیرد. وقتی دنده عوض شد و پای راننده از روی پدال برداشته شد، دوباره عملیات قبلی تکرار شده و انتقال نیرو از موتور به لاستیک ها اتفاق خواهد افتاد و خودرو به حرکت خود ادامه می دهد.

چرا باید در مورد زمان تعویض صفحه کلاچ دقت کرد؟

یکی از نکات مهمی که خوب است در مورد کیت کلاچ بدانید آن است که معمولا صفحه کلاچ را باید زود و به موقع تعویض کرد؛ زیرا هنگامی که عمل تعویض دنده و به دنبال آن کلاچ گیری انجام می شود، فشار نیروی محرکه، از روی گیربکس حذف می شود و از آنجایی که در خودروهای دنده ای، در طول روز، بارها و بارها این کار تکرار می شود، لذا این قطعه به مرور زمان مستهلک شده (لنت کلاچ مصرف کننده) و باید در فواصل زمانی کوتاه نسبت به تعویض صفحه کلاچ اقدام کرد.

رانندگانی که از اهمیت کارکرد این قطعه اطلاع کافی ندارند ممکن است تصور کنند که تعویض کیت کلاچ ، تنها باعث افزایش هزینه های آنها خواهد شد و تاثیر خاصی بر روی روند حرکت خودرو ندارد.

پاسخی که به این افراد می توان داد ارجاع به یک ایراد محسوس و اذیت کننده در خودروها یعنی کاهش شتاب و قدرت خودرو است. اگر در اثر مستهلک شدن صفحه کلاچ، در زمان تعویض دنده با مشکل مواجه هستید و به قول معروف، دنده ها جا نمی روند، احتمال اینکه این قطعه دچار مشکل شده باشد وجود دارد. اگر خودروی شما در سربالایی ها توان خوبی ندارد و مجبور هستید که با دنده سنگین حرکت کنید، احتمال می رود که این قطعه دچار ایراد شده و به اصطلاح “تمام” شده باشد.

چه عواملی باعث کم شدن عمر و دوام صفحه و دیسک کلاچ می شوند؟

درست است که دیسک و صفحه کلاچ به عنوان یک قطعه مصرفی به مرور زمان و در اثر استفاده، دچار آسیب یا کاهش توان می شود، اما برخی عملکردهای ناصحیح راننده هم می تواند سرعت کم شدن دوام این قطعه را افزایش دهد. از جمله عواملی که باعث کاهش عمر این قطعه می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

رانندگی با دنده اشتباه:

در جاده های صاف و بدون سربالایی یا سرازیری معمولا راننده با دنده مناسب و درست رانندگی می کند. مشکلی زمانی بروز می کند که خودرو در سربالایی قرار می گیرد. در این شرایط برخی تصور می کنند که اگر با دنده سنگین به رانندگی ادامه ندهند مشکلی ایجاد نخواهد شد. این گروه نمی دانند که این کار آنها باعث از بین رفتن صفحه خودروشان خواهد شد.

اگر در حال رانندگی در جاده های سربالایی هستید، بهترین دنده ای که می توانید در این شرایط انتخاب کرده و مسیر را ادامه دهید دنده های سنگین (دنده 1 و یا دنده 2) می باشد. اگر غیر از این عمل کنید، فشار زیادی به خودرو وارد شده و همانطوری که گفتیم مجبور هستید خیلی زود کیت کلاچ خودروتان را تعویض کنید.

رانندگی در مسیرهای پرترافیک:

یکی دیگر از عوامل مخربی که شاید شما بعنوان راننده خودروتان در آن دخالتی هم نداشته باشید، رانندگی در شهرهایی و مسیرهایی است که ترافیک در آنها زیاد است. معمولا در این مسیرها، راننده ناگزیر به کلاچ گیری مداوم بوده و به همین دلیل، شرایط برای خوردگی و از بین رفتن این قطعه به خودی خود فراهم می شود.

اشتباه در نحوه تعویض دنده:

هر زمانی که می خواهید دنده ی خودروتان را تغییر دهید، باید پدال کلاچ را تا انتها نگه دارید. اگر این عمل انجام نگیرد و بصورت نیم کلاچ تعویض دنده انجام دهید، صفحه کلاچ خودروتان فشار زیادی را تحمل کرده و بدین شکل باز هم شرایط نامطلوبی در جهت آسیب به صفحه به وجود خواهد آمد. بعد از آنکه دنده را عوض کردید، پای خود را از روی کلاچ بردارید و با رعایت این اصل و افزایش مهارت در رانندگی، هزینه هایی که مجبورید در جهت رفع عیوب خودروتان صرف کنید را کاهش خواهید داد.

بالا بودن سرعت خودرو به هنگام رانندگی:

افرادی که رانندگی در سرعت های مجاز و مطمئنه را دوست ندارند، معمولا هر چند وقت یک بار مجبورند برای تعویض صفحه کلاچ اقدام کنند. به صورت کلی، هر چه بازه شتاب افزایشی یا کاهشی خودرو در هنگام رانندگی، نوسان زیاد داشته باشد، احتمال آسیب دهی به آن هم، افزایش پیدا می کند.

بالا بودن تعداد سرنشینان یا بار غیرمجاز:

از دیگر عواملی که باعث می شود راننده یک خودرو برای تعویض صفحه کلاچ خودروی خود زودتر اقدام کند، افزایش فشار به خودرو در اثر بالا بودن تعداد سرنشینان یا بار خودرو می باشد.

آستانه تحمل وزن در خودروها مشخص است و رانندگان برای آنکه مجبور نباشند در فواصل زمانی کوتاه مدت برای تعویض قطعه خودروی خود اقدام نمایند، نباید بیش از توان ماشین، مسافر سوار کنند و یا بار غیرمجاز بارگیری کنند.

چه زمانی باید برای تعویض صفحه و دیسک کلاچ اقدام کرد؟

برای آنکه بدانید بهترین زمان تعویض کیت کلاچ چه زمانی است، به نشانه هایی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، توجه داشته باشید.

• یکی از نشانه هایی که شما را در جریان تعویض این قطعه قرار می دهد، عدم برقراری ارتباط مناسب بین دور موتور و سرعت است. زمانی صفحه کلاچ نیاز به تعویض دارد که علیرغم افزایش دور موتور، سرعتی که باید در آن دور وجود داشته باشد، در اختیار راننده قرار داده نمی شود. در این شرایط دور موتور زیاد است اما خودرو نمی تواند شتاب گرفته و با سرعت بالاتری به حرکت خود ادامه دهد.
• وقتی دنده در هنگام تعویض شروع به سروصدا می کند، زمان تعویض این قطعه فرارسیده است.
• زمانی که می خواهید دنده را عوض کنید و به ناگهان پای شما از روی پدال به عقب پرتاب می شود، به احتمال زیاد صفحه کلاچ دچار خوردگی شده است و باید تعویض شود.
• یکی دیگر از علائم آسیب به صفحه کلاچ زمانی است که خودرو روشن شده و در ابتدای حرکت و گذاشتن دنده یک، دچار لرزش و پرش می شود.
• اگر پدال کلاچ ماشین، سفت و خشک شده است، این احتمال وجود دارد که صفحه کلاچ دچار آسیب شده باشد. بنابراین تا دیر نشده سعی کنید برای تعویض آن اقدام نمایید.
• اگر دنده به درستی جا نرفته و موقعی که راننده می خواهد دنده را عوض کند با سختی و ممانعت تعویض دنده، رو به رو می شود ممکن است صفحه تمام شده باشد.
• زمانی که خودروی متوقف شده را در وضعیت دنده 2 قرار داده و بدون گاز دادن کلاچ را رها کنید و در این هنگام خودرو خاموش نشود، باید برای تعویض صفحه کلاچ اقدام نمایید. اگر خودرو در همین حالت خاموش شود، نیازی به تعویض آن ندارید و هنوز زمان تعویض آن نرسیده است.